UN C'HOARAIZ BERR
(21)
Houad ha Edig a zo div enezennig vihan e kreiz ar mor bras, ur pemp Iev bennak doc'h an douaroù ha tro-ha-tro da ugent doc'h Gwened.
Holl ar gwazed ag an enezennoù-se a zo pesketerion; ivez, ar beleg e peb heni anezhe a zo àr un dro, ar ’liesañ atav, person, kure, maer, adjoent, sekreter, tavarnour, marc'hadour butun, marc’hadour temzerezh (épicerie) ha traoù arall; d’ar c’hours mah komzan deoc’h atav.
Ur blez, edan gouel Nedeleg, e enezenn Houad pe Edig — lakaomp Edig, an dra-se ne ray ket netra deoc’h na din ivez — ar person a chomas klañv get ar grip hag ar paz, èl lod-kaer dre-se ar blez-mañ, ha goude get ar gwall amzer, hag an avelaj n'hellas ket monet betag Gwened da glask, get an Aotrou Eskob, e c’hourc'hemennoù e’it ar blez nevez. Neoazh, setu paset miz Geñver, C’hwevrer, hag an amzer ne chañch ket, hag an C’hoaraiz a zo tost pandeogwir, hrevez e almanak kozh doc’h peheni e labour berped, a lâr ema Sul ar Lard ar Sul kentañ da zonet.
Afi! gwazh-ar-se. An deiz e-raok ar Sul-se, d’ar Sadorn, setu eñv waet da Wened get bag ur pesketour.
Arriu e kêr eñv wel an dud dre ar ruioù get brec’hadoù lore .
«D’e-menn, eme an Aotrou person, a c’houlenn-eñv get unan bennak, eh it-c’hwi get ar lore-se?»
«Goût er-walc'h a rit eme un den mat ema Sul ar Lore àrc'hoazh! a lâr ar beleg dre e soñj, ha me oa-me é klask Sul ar Lard.»
Person Edig ne dardas ket e Gwened an deiz-se. Mall e oa dezhoñ difrae. Ha eñv d’ar gêr fonnapl èl mah oa daet, e bag ar pesketour, kentizh èl m’en doa gwelet an Aotrou Eskob ha prenet un almanak nevez.
An deiz àr-lerc’h an oferenn-bred, eñv lâr d’e dud:
«Ma zud vat, dec’h hempken em eus gellet monet betag Gwened da glask gourc’hemennoù hag avizoù an Aotrou Eskob. Allas! mam breudeur ha ma c’hoarezed, manket hon deus a ziàr-benn an C’hoaraiz benniget. Hiniv ema Sul ar Lore ha me soñje, hrevez ma almanak ag ar blez paset, e oa Sul ar Lard. Ama! ma zud vat, ne vern ket, ’benn dimeurzh e vo Meurzh ar Lard; ’benn dimerc'her, Merc’her ar Ludu; digwener, Gwener ar Groaz ha ’benn disul, Sul Fask ha ni vo arriu àr un dro get ar re ’rall.
Setu penaos e enezenn Edig eh eus bet ur blez hemp C’hoaraiz erbet.
«Ha, ha, ha ha! a raas ar gomer Mariana pa’m boa achiu get ma istoer, e parrez Lanwelan èl er parrezioù arall ne vez ket gwraet ken an C’hoaraiz tamm gwell e’it ne oa gwraet ar blez-se e enezenn Edig, ha nend eo ket na gwell, na yac’hoc’h, na gailhartoc’h an dud e’it an dra-se.»
«Penaos e faot deoc’h-c’hwi? a reskont ar c’handerv Job get ur vouezh c’hwerv, pandeogwir nend eus mui ’maet tud-kafe gronnet get gloan; liñjet o c’halon get ar sukr ken end int hanter pousif. A! «malachkoed!» komzit din ag an dud kozh gwezharall, ar re yod silet ha bara segal — ur meudad kreuñv hed an dorzh — ha dilhad lien. Ar re-se ne oa ket o c’halon etre o zreid. Ar re-se ne zoujent ket un C’hoaraiz na daou ivez. Nann! «malachkoed!» en ur skoiñ ken start e zorn serret àr ar gole-taol ken e chomas braouac’het ar gomer Mariana.»
En ur ober «pouhou! pouhou!» e’it distag ar c’hlor hag ar sukr, me reskont dousigoù: «Gwir a lârit kanderv.»
Job Sku’llad.