DIAOUL AR C’HROESTI
(6)
Ar C’hroesti a oa gwezharall — me lâr gwezharall, rak bremañ ema chañchet an traoù — a oa enta gwezharall get Silieg, Leskoed, Gouareg hag un nebeud parrezioù tro-ha-tro, bro ar gevr (chèvres). Hiniv an deiz e vez c’hoazh gwraet ag ar C’hoesti, bro ar gevred ruz. Gwezharall er C’hroesti, foar ar menned gavr a veze da Wener ar Groaz. Gavroù Silieg, bouc’hoù Leskoed a lârer c’hoazh hiniv an deiz. Dam! er lannegi vras-se, èl re Silieg, labouret bremañ ’gozik razh, lann Lokrist-Pleurdud, daet da vout koad sapin ha re ’rall, e veze maget un niver bras a c’hevr, ha setu penaos e oa an traoù a pa oa degouezhet an istoer eh an da gontiñ deoc’h.
Ar c’hloc’hour pe sakrist a oa neuze er C’hroesti a gare mat e vannig, èl lod kaer a dud c’hoazh hiniv an deiz, ha beb eil taol, tro an amzer, e veze gwelet é rinsiñ e c’hargadenn get chistr ha gwin ardant, kement ma veze daet, ’benn an noz, ar sakrist da vout sac’h-chistr!
Ur labourer-douar ag ar vourc’h, ur farsour, brav eo goût, a lâr un deiz: «Arsa, ar paour-kaezh kloc’hour-se ne vo ket gwelet divoem é son an Añjeluz-noz. Koustele me zegaso-me spered dezhoñ un deiz bennak!»
Un deiz enta, èl ma tostae kuzh-heol, an den-se — Job Malarde a veze gwraet anezhoñ, a gas bet-ha troad an tour, ur bouc’h kozh, hanter gris, en doa en e graou. «Chebou», eme-eñv. Job Malarde a stag ar Ioen berr-berr doc’h ar gordenn gloc’h.
Ar bouc’h-se ha ne oa ket doezh da vout staget, a sailh d’un tu ha d’un tu ’rall, hag ar c’hloc’h a vrañsell hag a son. Ar bouc’h a sailh muioc’h-mui hag ar c’hloc’h a son kreñvoc’h-pe-kreñv…
É klevet kement-se, ar c’hloc’hour, bojardet get an evaj, a ya da welet petra zo a nevez. Razh an dud a zo souezhet; den n’anav ar c’hloc’hadoù-se. Em dolpiñ a ra kent pell ar vourc’hizion ha re ’rall el leur-gêr (place publique).
Ar c’hloc’hour, a-herr, a zigor dor an iliz. Na pezh un dra! Gwelet a ra ur Ioen du, blevek. Hennañ a ra dezhoñ, e poull e galon, un taol ken start ma kouezh ar c’hloc’hour a-blad àr e ziàr-dreñv.
«Pardon, man Doue, mizerikord!» a huch ar c’haezh den. En ur ziskrap, en ur redek, setu ar c’hloc’hour e kreiz ar leur-gêr.
«An diaoul! Eme-eñv, an diaoul a zo en iliz!»
«An diaoul! Nend eo ket kredapl.»
«Geo, geo, eme ar c’hloc’hour, ur Ioen du blevek; an diaoul eo sur.»
Setu waet neoazh ur vandenn tud en iliz. Kreniñ a raont get an aon. Souezhet int, kement èl ar sakrist é welet, àr e grabanoù, ur Ioen du, blevek ha kornek hag a sailhe d’un tu ha d’un tu arall, d’ar laez ha d’an dias.
’Benn ar fin, unan bennak, hardishoc’h e’it ar re ’rall, a lâr, en ur dostaat get goloù, rak nosaat a rae: «Met bouc’h Malarde eo hennañ, ha pas an diaoul».
É klevet kement-se, an holl a zo hardishaet. Distag a raer ar bouc’h. Brevet e oa, bloñset ha biskornet en ur skoiñ doc’h ar mañgoarioù. Anavet eo get an holl a-c’houde, nepas e’it bouc’h Malarde, met e’it diaoul ar C’hoesti.
Àr-lerc’h, pell àrlerc’h, hiniv an deiz, kalz a dud a zo hag a gred ma oa ar Ioen-se bouc’h Malarde, e oa spered an diaoul getoñ. Ne ouian ket-me atav, met ar pezh a zo ar wirionez, kloc’hour ar C’hoesti, a-c’houde ar maread-se, nend eo ket bet gwelet mezv.
N’ho po ’maet goulenn, ar wezh gentañ ma kavehet an tu da dremen dre bourc’h ar C’hroesti, ha kement den a zo a reskonto deoc’h.
Geo Laouen.